گیلان، خطه زیبایی از سرزمینای شمالی ایران پهناور و چهار فصله که بخشی از تاریخ این مرز و بوم پر افتخار رو در خود جای داده و در یکصد سال گذشته، یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگری در ایران بوده و میشه.
در گیلان، در هر فصل سال، عظمتِ خالق گیتی رو میشه در جنگلا و کوه های این منطقه تماشاگر بود، جایی که به اندازه بیابانای ایران قشنگتر و به اندازه دنیای عجیب زیر زمینی ایران، تاریخی، باستانی و رازآلوده.
از سوباتان تا مازیچال و فیلبند، گیلان با جذابیتای طبیعی و فرهنگی و تاریخی خود، میزبان مهمون نواز و سخاوتمندیست که نه فقط ایرانیان بلکه گردشگران خارجی که به این بخش کشور سفر می کنن رو هم عاشق و عاشق خود می کنه.
ما در کشوری خشک و نیمه بیابانی زندگی می کنیم و نگینای سرسبز شمالی از جمله گیلان و مازندران، میراث سر سبزیه که در اختیار نسل امروز قرار گرفته و واسه حفاظت از اون باید از هیچ تلاشی فرو گذار نکنیم. اگه روند پشتیبانی و حفاظت از جنگلای استانای شمالی ایران ادامه پیدا نکنه، نیمه دوم قرن بیست و یکم تماشاگر بیابانایی در نقاط شمالی کشور هستیم.
مناطق سر سبز شمال، جذابیتای زیادی داره که بعضی، واسه میلیونا ایرونی نامعلوم و غیر آشنا مونده. در سرویس گردشگری ما تلاش می کنیم تا نقاط کم تر شناخته شده سرزمین ایران به شکل گفتارهایی مصور و کامل ارائه شده تا در فصول جور واجور سال، پیشنهادایی واسه ایرانگردی در اختیار مخاطبان گرامی بذاریم.
گزارش امروز، سفری داشته به یکی از قشنگتر ترین ییلاقای شرق گیلان. جایی که دست هنرمند خالق گیتی، روی بوم گیلان، نقشی زده کارستان که جز زیبایی و عظمت، چیز دیگری نمیشه دید و به قول سعدی شیرین سخن: از دست و زبون که بربیاد، کز عهده شکرش به در بیاد.
جادوی سحرانگیز جنگلای انبوه، آبشار معروف لونک، رودخانه همراه راه، یالای جنگلی و مناظر مه گرفته و قامت بلند و زیبای درختان راش و توسکا تا عمق جون هر مسافری نفوذ می کنه و این جاذبه های بهشتی، گویی فرد رو واسه همیشه واسه دیدن شگفتیای طبیعی و به یاد موندنی این جنگلای سرسبز دیلمان فرا می خواند
جایی که قدمتش بیشتر از ۵ هزار ساله و این ادعا هم براساس مهر استوانه ای کشف شده در منطقه بوده که قدمتش به هزاره سوم قبل از میلاد برمیگرده. مهری که از هزارن اثر باستانی یافت شده در منطقه س و گواهی تاریخ سترگ این خطه گیلان میده.
جایی که بنا به گفته نماینده اش در مجلس شورای اسلامی، به فراموشی سپرده شده.
. .
جایی که جاده های زیبایش، زخمی عبور کامیونای سنگین دود آلود شده . . .
دیلمان در ادبیات
دیلمان، منطقه ای در شمال کشوره. این نام رو با منطقه دیلم در جنوب بوشهر اشتباه نگیرید. وقتی صحبت از دیلم و دیلمان می شه، ناخودآگاه، شعری از شاعر بزرگ معاصر، ملک الشعرای بهار به ذهن می رسه که هم از سپید رود می گفت و هم از دیلم:
هنگام فرودین که رساند ز ما درود؟ بر مرغزار دیلم و طرف سپیدرود
کز سبزه و بنفشه و گله های رنگ رنگ گویی بهشت اومده از آسمون فرود
دریا بنفش و مرز بنفش و هوا بنفش جنگل کبود و کوه کبود و افق کبود
جای دیگه بنفشه یکی دسته بدروند وین جایگه بنفشه به خرمن توان درود
بهار، خوب وصف خطه سر سبز شمال رو کرده و از دیلم تا سپید رود، جشنواره ای از گل و رنگ و زیبایی رو به تصویر کشیده. آری در خطه دیلمان، بنفشه میشه به خرمن درود . . .
سفیدرود دومین رود بلند ایران و بزرگ ترین رود شمال کشور حساب می شه.
در واقع از ترکیب دو رود شاهرود و قزل اوزن که در شهر منجیل به هم میپیوندند شکل میگیرد و تا ریختن به بزرگ ترین دریاچه جهان (دریاچه خزر) عرض استان گیلان رو طی می کنه؛ و از منجیل تا ساحل دریا همه جا سفیدرود به سمت شمال شرقی جاری و جریانش سریع و مقدار آب اون زیاده.
از سد سفیدرود تا گندلان بستر اون بین دو کوه و بسیار باریک و از این نقطه به بعد دلتای بزرگی با شاخههای زیاد تشکیل داده شاخه اصلی اون پس عبور از شهرستان رودبار، شهرستان رشت، شهرستان آستانه اشرفیه در پارک ملی بوجاق به دریای خزر میریزد.
خلاصه با این همه زیبایی و عظمت که در وصف گیلان و جذابیتای طبیعیش در ادبیات معاصر کشور میبینیم، گشتی در گیلان، خالی از لطف نیس.
مخصوصا به دیلمان که از جمله نقاط کم تر شناخته شده واسه ایرانیا، حتی عاشق طبیعت گردی در مناطق شمالی کشوره.
دیلمان کجاس؟
دیلمان فعالی، با حدود هزار کیلوتر مربع وسعت، ۷۲ پارچه آبادی داره و در سلسله کوه های البرز، جا خوش کرده. این منطقه خیلی تاریخیه. گفته شده که اولین تجربه غارنشینی آدم و حتی کشف آتیش، در دیلمان انجام شد و اختراع سلاحای فلزی هم گذشته ای در این خطه سر سبز رویایی داره.
با این حال، دیلمان رو باید زیباترین منطقه ییلاقی شرق گیلان دونست و گرسماسر رو زیباترین ییلاق ایران. گویی خدا، این جا رو نقاشی کرده و دست خدا، جشنواره ای از رنگ و زیبایی رو در این منطقه گیلان، به تصویر میکشه.
دیلمان یکی از بکرترین مناطق ایرانه که آب و هوای سرد کوهستانی داشته و چشمه زیادی در اون جریان داره.
این منطقه از دو بخش دیلمان و پیرکوه تشکیل شده و از شمال به رشته کوه البرز و از شرق، به قله درفک می رسه.
اگه حالا به دیلمان سفر کنین، کوه پر برف درفک، نظر شما رو به خود جلب می کنه.
این کوه در غرب دیلمان بوده و از نظر غارنوردی و کوهنوردی، خصوصیتای منحصر به فردی داره.
دو غار معروف در این کوه بوده که یکی از اونا قندیلای یخی و دیگری به اشکالی مثل آدم و حیواناته.
این جا سرزمینی است آراسته به چشمه سارای فراوون و زمینای حاصل خیز و منابع طبیعی سرشار و جنگلی انبوه و دست نخورده.
دیلمان یعنی چی؟
دیلمان، ترکیبی از سه واژه دیل، ام و اون هستش.
هر یک به ترتیب به معنی: مکان نگهداری دام، پسوند نمایشگر ارتفاع و مکان هستش.
در کل، دیلمان به معنی مکان پر ارتفاعیست که در اون دام رو نگهداری می کنن. تا قرن پنجم این منطقه دیلم نامیده می شد که به معنی مکانی در جنگله.
براساس اسناد تاریخی، دیلمان از غرب گیلان شروع و تا بابل مازندران و از جنوب تا قزوین وسعت داشت. این خطه زیبای سر سبز پهناور رو روزگاری، دروازه دیلمان می نامیدن. در قرن هشتم، قسمتایی از دیلم جدا شد و در آخر، بخشی کوچیکی که امروز مشاهده می کنین، به عنوان دیلم معروفه.
قدمت دیلمان، قدمتی به بلندای تاریخه. بیشتر از ۳۵۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا داره و از زیباترین روستاهای ییلاقی شمال کشور هستش.
اگه به دنبال افسون گری طبیعی هستین، دیلمان گیلان حتما رو محسور زیبایی و طنازی خود می کنه.
از نوع طنازیایی که در طبیعت سوباتان و مازیچال و فیلبند، میبینیم.
دیلمان جاییست که یکی از گسترده ترین پوششای جنگلی کشور در اون قرار داره و رویش درختان به واسطه ارتفاع زیاد اون از سطح دریا، با مشکل همراه س. مناظر قشنگتر و سر سبز جنگل در این نقطه، انگار بهشتی کوچیک در سرزمین نیمه بیانانی ایران رو به تصویر میکشه.
در تابستون، دیلمان از بهترین نقطه های ایران واسه گردش و اسکانه. اما در پاییز هزار رنگ هزار نقش، دیلمان چهره دیگری از زیبایی خود رو طنازی می کنه.
واسه رفتن به ییلاق سرسبز و خوش آب و هوای جذاب دیلمان، اول باید از سیاهکل بگذرید. جاده سیاهکل به دیلمان، همون طور قشنگتر و خاطره انگیزه که جاده اسالم به خلخال و جاده حیران اردبیل، شما رو در حیرت و تعجب از زیبایی نقاش گیتی غرق می کنه.
سیاهکل کجاس؟
سیاهکل، شهرستانی جلگه ای بوده که در ۱۰ کیلومتری لاهیجان قرار داره.
جایی که کلوچه هاش، معروفیت جهانی داره.
سیاهکل از شرق به لنگرود و از جنوب به املش و رود سر می رسه. دیدار از سیاهکل، دست کمی از دیلمان نداره. در وسط شهر، رودخانه ای کوچیکی جریان داره که شعبه ای از رودخانه شیمه.
خود سیاهکل، چشم اندازای عالی داره.
معماری باحال خونهای لته پوش و مردم مهمون نواز و طبیعتی سرسبز، سیاهکل رو از جذاب ترین نقاط گیلان کرده. قله پر برف درفک که معمولا در ایام جور واجور سال، هم چون دماوند، پوشیده از برفه، یکی از جذابیتای این منطقه هستش.
واسه شناخت دیلمان، باید سیاهکل رو خوب شناخت. هم راه گذر به دیلمان از سیاهکل میگذره، هم راه شناخت دیلمان با شناخت تاریخ سیاهکل شدنیه. چون که دو خاندان آل بویه و دیلمیان، در سیاهکل گیلان تشکیل شدن.
اگه در فصل زیبای بهار به این نقطه زیبای شمال کشور سفر کنین، دشتی از سوسن چلچراغ می بینین که تصاویری با شکوه س. منظره ای هم چون لاله های کوهرنگ. جایی قشنگتر که دلت نمیاد اون جا رو ترک کنی و زبون از وصف زیبای هاش قاصر. . . .
این دشت، در فاصله یه ساعتی دیلمان و در سمت روستای داماش گیلان قرار داره.
البته مسیرش نیمه آسفالته س و واسه رفتن، باید همراه محلی داشته باشین. البته دشت شقایق دیلمان هم در شش کیلومتری مرکز اون قرار داره.
گردشگری در دیلمان
در ارتقاع ۴۷۶ متری و در فاصله بیست کیلومتری دیلمان، تماشاگر آبشار و پارک جنگلی لونک هستیم.
آبشاری کوچیک اما قشنگتر که پهنای دوطرفش به بیست متر می رسه.
از جمله دیگه جذابیتای دور و بر دیلمان میشه به قلعه کوتی اشاره کرد.
کوتی در زبون دیلمی به معنی تپه س و از اون که بیشتر روستاهای ناحیه دیلمان و سیاهکل، به شکل قلعه و روی تپه احداث شده.
این منطقه به این نام شناخته می شه.
بعضی از قلعه ها به نام کافرکول در نزدیکی سیاسر و قلعه کوتی میکال در نزدیکی روستای میکال قرار گرفته که بازدید از ٖاونا رو به خوانندگان محترم پیشنهاد می کنیم.
تپه قلعه کوتی در شهرستان سیاهکل، بخش دیلمان، دهستان پیرکوه، روستای پیشکیل جون واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۵۲۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
البته قلعه گرماور هم از جمله جذابیتای دور و بر دیلمانه. این برج از قطعه های سنگ صیقل داده شده ساخته شده و قدمتش به دوران قبل از اسلام برمیگرده. این قلعه رو در سه کیلومتری دهکده مریور میشه دید.
تی تی کاروانسر از جمله جذابیتای گردشگری دور و بر دیلمانه. این مکان در سمت ساحل شیم رود واقع شده و محل تلاقی آب شیم رود و بابا کوه به نظر می رسه. بنای این کاروانسرا، از سنگ و آجر و گچ و دیواره خارجی اون از سنگ و ساروجه. قدمتش به دوران صفویه برمیگرده.
تی تی در زبون دیلمی به معنی شکوفه س و بانی این ساختمون، از زنان مربوط به خاندان صفوی (تی تی خانوم) معرفی گردید. این کاروانسرا رو با مصالح قلوه سنگ و ملات ساروج ساخته و برفراز اون گنبدهایی آجری بنا نهاده ان. دلیل بنا گذاشتن این عمارت، اسکان کاروانیان بوده که در راه لاهیجان به دیلمان از اون گذر می کردن.
اگه می خواین به این منطقه تاریخی برسین، اول باید به منطقه کوهپایه ای جنگلی تی تی و کاروانسرای تی تی رفته و در جاده سیاهکل به دیلمان، به سمت روستای توتکی و روستای بالارود حرکت کنین و پس از طی راهی کوتاه، به دوراهی راه فرعی رسیده و ادامه داده تا به تی تی برسین.
چشمه آب معدنی نزدیک دیلمان، یکی از جذابیتای طبیعی و گردشگری این خطه قشنگتر رو تشکیل میده. در دامنه های کوهپایه ای و کوهستانی سیاهکل، چشمه سارای زلال و پر آب در جریانه. چشمه سیاهکل فراوون هستن و آب معدنی لاریخانی از اون، پر می شه.
آبش گوارا و بسیار خنکه.
در دیلمان، حمامی تاریخی قرار داره که در نزدیکی میدون اصلی شهر واقع شده.
ارتفاعش از دید خارجی، کم تر از دو متر بوده دور اون با فضای خالی مثل خندق، از زمینای مرتفع حاشیه جدا می شه.
سقفی سه گنبدی، ایرانگردها رو به یاد گنبدهای حمامای تاریخی ایران در پهنه سمنان و فین کاشون و بعضی از بازارهای تاریخی کشور مثل بازار قزوین و تبریز میندازه.
این حموم حالا به حموم میر بلوک می شناسنش و بنایی قاجاری حساب می شه.
۵شنبه بازار دیلمان، یکی از شلوغ ترین بازارای گیلان بوده و مخاطبان زیادی داره.
حتما در سفر به سیاهکل و دیلمان، از ۵شنبه بازار و ۲ شنبه بازار دیدن کنین.
واسه رفتن به دیلمان، از اتوبوس و خودروای شاسی بلند استفاده کنین. جاده آسفالته به طول ۴۰ کیلومتر، دیلمان رو از داخل جنگل قشنگتر و کوه های سر سبز، به سیاهکل میرسونه.
اگه عاشق دیلمان هستین و خودتون حس و حال رفتن ندارین، پیشنهاد می کنیم از موسسات گردشگری رسمی استفاده کنین که معمولا تورای ۲-۳ روزه رو با قیمتای چند صد هزار تومنی واسه شما جفت و جور می کنن.
دیلمان، چند مکان زیارتی داره که از ان جمله میشه به امامزاده سید صالح : در روستای نیاول بعد از روستای اسپیلی، امامزاده مصطفی: تقریبا در اول جاده سیاهکل به دیلمان. پس از روستای گلنادان و ﺑﻘﻌﻪ آﻗﺎ ﺳﯿﺪ اﺣﻤﺪ : در کنار حموم دیلمان راهی باریکه که به این بقعه می رسه، اشاره کرد.
چند پیشنهاد دیلمانی!
۱- رفتن به دیلمان با تور به مراتب بهتر از سفر تکی میشه، چون که امکان به کار گیری راهنما و امکان اسکان در خونهای دهاتی زیبای منطقه رو دارین.
۲- دیلمان یکی از زییا ترین نقطه ها در خاورمیانه س که واسه ما ایرانیا، نامی شناخته شده نیس.
این منطقه می تونه مقصد گردشگری شرق و غرب و شمال و جنوب کشور باشه که باید اداره گردشگری گیلان واسه اون برند سازی کنه.
۳- تشویق کارگردانان سینمای ایران به به کار گیری لوکیشنای سوباتان و مازیچال و دیلمان، فرصتی واسه دیده شدن بهتر این بهشت مخفی ایرانه.
۴- با امید به اینکه رسانه ملی و شبکه مستند، واسه معرفی این خطه به هموطنان، بیشتر تلاش کنه.
۵- معرفی ییلاقای ایران در کتابای درسی آموزش و پرورش و دانشجویان، یکی از کارای خوب واسه پیشرفت صنعت گردشگری دهاتی ایران هستش.
۶- با امید به اینکه دیلمان و معرفی اون در شبکه های اجتماعی، مشاهده شه.
۷- در نوروز۹۵ بیشتر از ۵ هزار نفر به این خطه قشنگتر سفر کردن که باید واسه اقامت گردشگران نوروزی در این منطقه، آمادگی بیش تری در نظر گرفته شه.
اگه به دیلمان سفر کردین، با ما از راه کانالای ارتباطی در تلگرام و اینستاگرام در تعامل باشین.
[ منابع: اداره گردشگری گیلان، خبرگزاری ایسکانیوز، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میراث فرهنگی، TripAdvisor ]